ЗАКОНОТ ЗА НАЦИОНАЛНОСТА : Крај на Израелската “демократија“

Дека Израел е апартхејдска држава, тоа е познато уште од нејзиното основање. Палестинците се тргнати настрана, а со изградбата на ѕидот физички се одвоени во рамките на уште меѓународно една граница на израелската држава. Израелскиот нов закон за националност ја намалува можноста Израел да биде како другите држави со признаени граници, мир во земјата и безбедноста во однос на соседите. Дека од текстот не се одстрани изјавата за целосна равноправност за сите израелски граѓани, поддршката во Кнесет за овој закон, со подоцнежната дефиниција на Израел како “национален дом на еврејскиот народ”, би била неодолива. Но, факт е дека одредбите за еднаквост се веќе содржани во постојното законодавство, иако без вистински збор “еднаквост” и покрај фактот е дека тоа е закон кој ја дефинира самата природа на Израел.

Министерката за правда, Ајлед Шакед, предупреди на “потрес и војната меѓу извршните и судските власти”, доколку Врховниот суд се осмели да интервенира и да го спречи законот кој бара Израел да создаде ексклузивна национална држава. Очигледно е дека таквиот разговор не бил во план, но судиите, кои треба да бидат цврсто независни, најверојатно нема да бидат отфрлени од дебатата – иако составот на Врховниот суд постепено се менува а самоуверениот министерка за правда повикува на именување на оние кои не се противат на нејзиниот поглед на светот.

Израел очигледно е на работ на пропаста на привидна демократија. Директната акција против судството ја премина границата, што ниту радикалното десно крило во Израел не се осмели да ја помине. Јазикот на законодавството одразува серија закони, регулативи и декларации кои суштински го формираат патот за приклучување кон Западниот Брег. Поточно, идејата е да се припојува земјата, а не не-еврејскиот народ. Таквата акција навистина би била еднаква на прогласувањето на војна на Палестинците и арапскиот свет, со грубо кршење на меѓународното право и меѓународните договори со кои Израел е потписник.

Голем број Израелци ќе продолжат да протестираат против законот, против очигледната корупција на високи места, против економската нееднаквост, против неуспехот на законодавството и обезбедување на правата на сурогат мајките против верската принуда. Дури и нивните грижи можат многу брзо да се решат во сегашните околности. Но, израелската демократија е уморна: покрај заплашувањето на судството, медиумите се демонизирани и загрозени, а финансиската корупција не се решува и не влегува во политиката.

Како резултат на силниот ортодоксен монопол, укинувањето на Договорот за Западниот ѕид и очигледната индиферентност на владата или дури и директен излив на правата на неортодоксните верници Евреи, милиони луѓе во земјата и во странство се чувствуваат отуѓени од “националниот дом на еврејскиот народ” и уверени дека владата отишла на такви крајности. Како резултат на тој закон, израелските малцинства се загрижени за нивниот статус и права.

Израелските поддржувачи во странство, кои играат важна улога во одбраната на земјата од легиите на противниците во целиот свет, збунети се, и инстинктивно го бранат Израел, ама дури и се отуѓени; станува сè потешко да се расправа против обвинувањата за дискриминација кога заедницата на Друзите, најлојалното малцинство на Израел, дава такви силни обвинувања. Брзата реакција на премиерот е дека законот е “најдоброто можно” решение за судбината на десетици илјади африкански имигранти заради благиот притисок на дел од неговата избирачка база што не го толерира статусот на домување за повеќе од 20.000 лица бегалци кои бараат засолниште, дополнително ја поткопува поддршката за законот.

Критичарите на законот се фокусираа на отсуството на клучниот збор “еднаквост”. Меѓутоа, недостасува уште еден важен збор: “граници”. Законот вели: “Земјата Израел е историска татковина на еврејскиот народ во кој е основана Државата Израел, но каде е државата Израел меѓу Средоземното Море и Јордан (вклучувајќи го и Западниот Брег), подрачје под израелска контрола во изминатите 51 години, 78 отсто под неговиот суверенитет? Законот пишува: “Правото на остварување на национално самоопределување во Државата Израел е единствено за еврејските народи”. Дали еврејскиот народ има право на самоопределување во нивната историска татковина, која според еврејската традиција лежи помеѓу Еуфрат и Тигрис со други зборови во модерната Турција, Сирија, Ирак, Иран и Кувајт? Алтернативно, можеби еврејскиот народ би требало да живее во границите на британскиот палестински протекторат, како што бараат секуларни десничарски Израелци? Дали тоа значи дека Зелената линија, која служела како де факто границата на Израел до 1967 година, ќе биде засекогаш избришана?

Со потпишувањето договор со палестинската страна, израелската влада потврди дека териториите, со кои резолуциите на ОН го обврзуваат Тел Авив да се повлечат, го вклучуваат Западниот Брег и појасот Газа, кои Израел ги одзеде во 1967 година. Оние што тврдат дека владата на премиерот Јицак Рабина направила грешка во прифаќањето на условите на договорот би требало да го проучат планот за управување од Џорџ В. Буш, кој беше одобрен од владата на премиерот Ариел Шарон во 2004 година. Бенјамин Нетанјаху, како тогашен министер за финансии беше меѓу оние кои гласаа за документ кој вклучува неколку забелешки од Резолуцијата 242. Според одлуките на Владата во тоа време, “Идното решение ќе се постигне со договор и директни преговори меѓу двете страни, во согласност со визијата предложена од претседателот Буш на 24-ти јуни “. Проблемот е што, спротивно на јазикот на законот за националноста, Буш, и неговите претходници, наследници и институциите на ОН никогаш не го признаа правото на државата Израел да воспостави свои граници врз основа на историски афинитет со областа што ја окупира во 1967 година. Напротив, планот кој го изнел Буш вели дека Резолуциите 242 и 338 се основа за преговори за “прекинување на окупацијата што започна во 1967 година”. Затоа Израел се согласил дека териториите надвор од зелената линија се окупирани. Затоа, тие не се дел од Државата Израел и нејзините закони не се применуваат таму.

Дури и претседателот Доналд Трамп, кој го призна Ерусалим како главен град на Израел, не утврди дека Ерусалим е “комплетен и обединет главен град на Израел”, како што вели законот за националност. Тој истакна дека границите на градот ќе бидат повлечени со согласност на двете страни, како и границите на другите спорни територии. И покрај ова, Резолуцијата 242 нагласува дека сите страни заслужуваат да живеат во препознатливи и безбедни граници. Најбезбедниот начин да се постигне договор за признаените граници беше и се уште е дипломатски преговори меѓу Израел и Палестинци врз основа на границите од 1967 година. Границата, сепак, не е синоним за ѕид или ограда. Навистина, дури и Јасер Арафат понекогаш ја споменувал можноста за израелско-палестинска конфедерација. Сепак, Законот за државјанство вели: “Правото на остварување на национално самоопределување во Државата Израел е единствено за еврејскиот народ”. Како што беше објаснето претходно, законот не ги повлекува границите на државата, туку еврејското мнозинство од Кнесет се залага за тоа дека источната граница на Израел се движи по реката Јордан во секој палестински договор. Оваа дефиниција ќе ги одвлече милиони Палестинци од правото на самоопределување и во секој случај конфедерациската идеја да ја направи невозможна.

Стотици илјадници палестински работници и бизнисмени секојдневно ја преминуваат Зелената линија, а десетици илјади Израелци, од кои повеќето се арапски државјани, одат во спротивна насока на работа и во посета на семејствата на Западниот Брег. Израелскиот шекел со децении служи како законско платежно средство на Западниот Брег и во Газа. Израелските безбедносни претставници ја поздравија продуктивната координација со палестинските безбедносни агенции. Законот за етничка припадност, скапаниот плод на арогантниот и кратковид свет, ја поткопува можноста на Израел да биде држава како и секоја друга. За навистина Израел да биде тоа, Израелците мора да се вратат на патот од Осло, каде што на сите страни им се дадени гаранции и каде што сите се победници. Фанатичките воени хушкачи во Тел Авив имаат најголема улога во ова, и нивното лудило очигледно не запира.